Hầu hết mọi người vẫn còn bị trói buộc trong lề lối ý thức vị ngã; bị đồng hóa và điều khiển bởi tâm trí của họ. Nếu bạn chủ yếu thiên về duy lý, thì khoảng cách ấy sẽ xa hơn nhiều, và bạn cần phải đem ý thức soi rọi vào quần thể xúc cảm ấy, nhiên hậu mới có thể vươn tới cơ thể nội tại được. Do đó, điều chúng ta nhận định là xấu xa từ góc độ hạn chế của mình thực ra là một phần của cái tốt cao cả hơn, của cái tốt không có đối cực.
Khí là trường năng lượng nội tại trong cơ thể bạn. Khi lắng nghe tiếng nói đó, bạn hãy lắng nghe nó một cách vô tư, tức là đừng phán xét nó. Bạn là đại dương đó, và dĩ nhiên cũng đồng thời là ngọn sóng, nhưng là ngọn sóng đã nhận ra được bản thể đích thực của nó chính là đại dương; và khi so về sự bao la và sâu thẳm, thì thế giới nhỏ hẹp của những ngọn sóng chẳng quan trọng chút nào.
Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều phải nỗ lực hướng đến. Vì thế bất cứ người nào bị đồng hóa với tâm trí của họ, và do đó không nối kết được với sức mạnh chân chính của họ, với cái bản ngã sâu thẳm bắt rễ vào Bản thể hiện tiền, sẽ luôn luôn có nỗi sợ hãi làm bạn đồng hành với họ. Nỗi sợ hãi của nó vẫn luôn còn đó; cảm giác thiếu thốn và túng quẫn vẫn luôn còn đó.
Chủ thể bị cưỡng bách cứ phải suy nghĩ miên man không ngừng, tức là ám chỉ hầu hết mọi người phải sống trong trạng thái cách biệt rõ rệt, trong một thế giới phức tạp và không lành mạnh, đầy rẫy những rối rắm và xung đột liên miên, một thế giới phản ảnh tình trạng manh mún ngày càng tăng của tâm trí. Bằng cách này, các tình huống ách tắc giao thông và xếp hàng chờ đợi đều trở thành khoảng thời gian rất thú vị. Sau cùng, áp lực đau khổ gây ra bởi sai sót hiển nhiên này buộc ý thức phải giải trừ sự đồng hóa với sắc tướng và thức tỉnh để bước ra khỏi cơn mơ sắc tướng, bước ra khỏi tuồng ảo hóa.
Đức Phật dạy rằng ngay đến hạnh phúc của bạn cũng là dukkha – phạn ngữ Pali có nghĩa là “khổ” hay “không hài lòng”. Phải chăng sự không phản kháng cũng được thực hành ở cách cư xử trong cuộc sống bên ngoài của chúng ta, như không phản kháng đối với bạo lực chẳng hạn, hay nó là thứ chỉ liên quan đến sự sống nội tại của chúng ta? Nó đã thu mình không vận hành thông sướng nữa, mà xoay lại chống đối với sự sống, giống như con thú ra sức ăn ngấu nghiến chiếc đuôi của chính nó vậy.
Thái độ “vô vi” đích thật hàm ý nội tâm không phản kháng và cảnh giác cao độ. Nhưng ông đang ngồi trên cái gì vậy? Nói cho cùng, ở đây không nhằm bàn về việc giải quyết các vấn đề của bạn, mà nhằm bàn về việc nhận ra rằng không có vấn đề nào hiện hữu cả.
Nó muốn có thể nhiều đau khổ hơn, dưới bất cứ hình thức nào cũng được. Đối với hầu hết mọi người, những khoảng hở như thế hiếm khi xảy ra và chỉ xảy ra tình cờ vào những khoảnh khắc khi tâm trí rơi vào tình trạng “vô ngôn”, đôi khi chúng cũng bị kích hoạt bởi một vẻ đẹp tuyệt vời, bởi sự gắng sức cực độ ở thể xác, hay thậm chí bởi mối nguy hiểm lớn lao. Tuy nhiên, phần sâu bên dưới hồ vẫn luôn luôn không bị quấy động.
Nó không thể trở thành đối tượng của kiến thức. Xem chính mình là một thân xác mong manh được sinh ra rồi sau đó ít lâu phải chết đi thì quả là ảo tưởng vậy. Bạn hãy ra ngoài trời vào một đêm trong trẻo để ngước nhìn bầu trời.
Đây là lý do giải thích tại sao không có vị đạo sư chân chính nào bênh vực chiến đấu hay từ bỏ thân xác, mặc dù các môn đồ duy tâm trí của họ vẫn làm như thế. Ở mức độ này, tôi cũng chỉ cho bạn biết cách không được biến cái giả tạo bên trong bạn thành cái tôi và thành một vấn đề riêng của bạn, bởi vì đó là cách thức mà cái giả lập ấy tự kéo dài sự hiện hữu của chính nó. Xin hỏi bạn một điều: liệu bạn có thể tự do thoát khỏi tâm trí của bạn bất kỳ lúc nào bạn muốn không? Bạn có tìm thấy chiếc nút “tắt” để bắt tâm trí bạn ngưng hoạt động không?
Tuy nhiên, quan sát thấy nó xuất hiện bên trong bản thân bạn còn tệ hại hơn so với trường hợp nó xuất hiện ở người khác. Ngưng gây ra đau khổ trong hiện tại và giải quyết nỗi đau khổ trong quá khứ chính là điều tôi muốn nói đến ở đây. Bạn không thể chiến đấu chống lại cái quầng chứa nhóm đau khổ, cũng giống như bạn không thể nào chiến đấu chống lại bóng tối.