Nếu bạn đọc phân tích từng cuốn một, bạn không chỉ có một khái niệm rõ ràng về vấn đề đang cần nghiên cứu - chính là chủ đề chung trong đọc đồng chủ đề - mà bạn còn biết được cuốn nào không liên quan gì đến tình yêu, tức là nằm ngoài phạm vi nhu cầu tìm hiểu của bạn. Về câu hỏi cuối cùng (Ý nghĩa của tác phẩm lịch sử là gì?) có thể nói không tác phẩm văn chương nào có ảnh hưởng lớn đến hoạt động của con người bằng lịch sử. Bạn chỉ sở hữu nó hoàn toàn khi bạn biến nó thành một phần của bạn và bạn thành một phần của nó - tức là bạn phải viết vào trong sách.
Ví dụ, bạn không thể tìm thấy nội dung bao quát của một bài thơ trữ tình trong bất kỳ câu thơ đơn lẻ nào. Mặt khác, giả sử bạn không có chút hiểu biết nào, bạn vẫn có cơ hội hỏi những người hiểu biết, nhưng lời khuyên của những người đó thường là sự cản trở hơn là sự trợ giúp. Để hiểu được những luận cứ quy nạp trong sách khoa học, bạn cần phải tìm hiểu các dẫn chứng cơ bản mà nhà khoa học đưa ra.
Tuy nhiên, các nhà triết học thường hay đặt ra những từ mới, hoặc biến một số từ trong ngôn ngữ đời thường thành từ chuyên môn. Có những từ được tác giả dùng theo lối dân gian như trong ca dao, tục ngữ nên độc giả hiểu chúng không mấy khó khăn. Một nguyên nhân là do khoa học xã hội chưa từng bị toán học hoá.
Hầu hết các bài thơ hay đều có mâu thuẫn. Tác phẩm Dẫn luận toán học của Whitehead lại mang tính cấp thiết hơi khác. Mặc dù cuốn sách thực hành nào cũng mang tính khích lệ, cổ vũ nhưng những yếu tố này không được đặt ngang hàng với yếu tố thực hành.
Trên thực tế, các phương pháp trên có thể hiệu quả với một số học sinh này, nhưng không hiệu quả với những học sinh khác. Khác với mắt, tai bạn sẽ không chấp nhận một chỗ nào bị nhấn sai. Khi đã tìm ra những câu chủ chốt, việc xây dựng đoạn văn sẽ dễ dàng hơn.
Hơn nữa, việc sử dụng từ là và một vật cho thấy vật được đề cập tới phải là một thực thể nhất định. Kinh nghiệm đặc biệt chỉ có ở những người chấp nhận khó khăn để khám phá ra nó. Họ nghĩ rằng thể loại này thường rất khó, tối nghĩa, phức tạp, đòi hỏi quá nhiều sự chú tâm và nỗ lực từ người đọc.
Hầu hết các bài báo về khoa học thường dễ đọc hơn các cuốn sách khoa học thông dụng. Đọc sơ qua nắm ý chính, dù cũng rất hữu ích cho bước đầu tiên của việc đọc phân tích, nhưng cơ bản là để chuẩn bị cho bước thứ hai: hiểu được nội dung cuốn sách bằng cách thống nhất thuật ngữ với tác giả, diễn giải các nhận định của tác giả và theo sát các lý lẽ tác giả đưa ra. Trên thực tế, tất cả mọi điều mà một người viết về một chủ đề nào đó đều là tự thuật.
Mỗi lập luận bắt đầu bằng một ý nào đó và tiếp tục được diễn giải dần qua các ý khác. Nó có thể đưa ra các nguyên tắc hay yếu tố đặc trưng làm nền tảng cho các quy tắc, khiến chúng dễ hiểu. Khi bạn nói biết một điều gì đó tức là bạn hiểu một khía cạnh chung chung nào đó của những sự việc mà bạn đã trải nghiệm.
Việc áp dụng các quy tắc phân tích cấu trúc sách cũng khá hữu ích để hiểu các từ chuyên môn. Cuối cùng, Aquinas đưa ra câu trả lời hay giải pháp của riêng ông. Điều này cho chúng ta một gợi ý nữa là những nhận định chủ chốt phải nằm trong các lập luận chính của cuốn sách.
Chúng tôi đã nói rõ rằng đọc phân tích là phương pháp bạn có thể áp dụng với bất cứ thứ gì bạn đọc, không nhất thiết phải là sách vở. Descartes là một nhà toán học vĩ đại và cũng là một nhà triết học đáng kính. Nếu bạn không có ít nhất một kỹ năng nào đó của cấp độ đọc phân tích, bạn gần như không thể dựa vào sự trợ giúp của một cuốn sách để đi từ chỗ hiểu ít đến hiểu nhiều.